Nu het ene na het andere warmterecord sneuvelt, wordt duidelijk dat bewoners steeds vaker airco’s of andere vormen van koeling in hun woning nodig hebben. Bij nieuwbouwwoningen zijn er al sinds jaren normen voor isolatie en energiereductie, maar voor het tegengaan van hittestress in gebouwen is dat pas vanaf 2021 het geval. W/E adviseurs deed in de aanloop naar de invoering van BENG/NTA 8800 in het Bouwbesluit onderzoek naar de toenemende behoefte om woningen te koelen. Op verzoek van TKI Urban Energy en in opdracht van RVO.nl heeft W/E adviseurs een verkennende studie gedaan naar de ontwikkeling van de koudevraag in de gebouwde omgeving.
Hittestress voorkomen met gezonde gebouwen
Een goed geïsoleerd huis dat eenmaal warm is, koelt niet makkelijk meer af. In steden laat zich dat nog meer voelen dan op het platteland; alle bebouwing houdt de warmte nog langer vast. Een extra kwetsbare groep wordt gevormd door 65-plussers. Hun aandeel stijgt tot 2050 met zo’n 50 procent. En bij een voortgezet beleid zullen zij meestal nog tot hoge leeftijd thuis wonen. Bekend is dat sterfte onder ouderen toeneemt tijdens hittegolven. Kortom, beperken van oververhitting in huis is geen luxe, maar noodzakelijk.
Tot nu toe is er nog weinig onderzoek gedaan naar de behoefte om woningen te koelen. De verwachting is dat de koudevraag toeneemt, en daarmee het energiegebruik om aan deze vraag te voldoen. Ook over het huidige aandeel van koude-installaties in huishoudens en het energiegebruik daarvan is nog weinig bekend. De aanbeveling is dus om nader onderzoek te doen naar het werkelijk aandeel van de koudevraag in de totale energievraag.
Koeling wordt een ‘must have’
Wie nu een nieuwbouwwoning bouwt volgens de BENG-normen (Bijna Energie Neutraal Gebouw), maar niet let op de koelbehoefte in de zomer, kan een huis realiseren waar het ’s zomers niet uit te houden is. Koeling is geen ‘nice to have’ maar wordt op termijn een ‘must have’ om het binnenklimaat leefbaar te houden. Het is wenselijk dat die koelvoorzieningen verbeterd worden in termen van rendement, geluid en dergelijke. Daarnaast valt te denken aan maatregelen als automatische zonwering en spui- of zomernachtventilatie, dus de mogelijkheid om het huis door te laten tochten.
Wet- en regelgeving voor tegengaan hittestress in gebouwen
In het Bouwbesluit staan sinds 1-1-2021 expliciete eisen om het risico op oververhitting te beperken. Met de introductie van de TOjuli-eis is er voor nieuwbouw (BENG) een praktisch toepasbare methodiek om dat risico te kwantificeren.
Meer informatie
Dit artikel is een verkorte en geactualiseerde versie van een eerder verschenen artikel in het magazine Duurzaam Gebouwd.
