Doel van dit Manifest is om het milieuprestatiestelsel structureel te verbeteren en te komen tot een ‘carbon budget’, een CO2-budget op basis waarvan de bouwsector haar klimaatimpact kan terugdringen.
Op 5 september jl. hebben Gideon – building transition tribes en DGBC gezamenlijk een nieuw Manifest: Bouwen binnen de grenzen van onze planeet geïntroduceerd. Doel van dit Manifest is om het milieuprestatiestelsel structureel te verbeteren en te komen tot een ‘carbon budget’, een CO2-budget op basis waarvan de bouwsector haar klimaatimpact kan terugdringen. Het Manifest is bij de lancering op 5 september door 40 partijen ondertekend: van architecten en adviseurs tot bouwers en projectontwikkelaars. Uiteraard heeft stichting W/E adviseurs duurzaam bouwen dit manifest ook getekend.
“De aanleiding voor dit nieuwe Manifest is de afwachtende houding van de Rijksoverheid,” stelt Norbert Schotte, initiatiefnemer van het eerdere Manifest Een eerlijk speelveld voor een duurzaam Nederland. “We moeten meer doen als we wereldwijde klimaatverandering willen beperken tot anderhalve graad, en dat willen koplopers in de sector ook.”
In het nieuwe Manifest wordt opgeroepen tot drie zaken:
Het introduceren van een ‘MPG-2’, die zich richt op de milieu-impact in de productie- en bouwfase.
Het verbeteren van het Milieuprestatiestelsel, waarbij we de zestien aandachtspunten uit de Gideon-publicatie van mei dit jaar nogmaals onder de aandacht wordt gebracht.
Het bepalen van een carbon budget voor de bouwsector, om een grens te stellen aan de totale CO2-uitstoot van de sector en zo effectiever te sturen op verduurzaming.
De gehele tekst van het Manifest is achter deze link te vinden. Ook kan je daar het Manifest namens jouw organisatie medeondertekenen. Hieronder lichten we de drie punten van het Manifest nader toe.
Een aanvullende ‘MPG-2’-indicator die alléén stuurt op de impact bij de productie en bouw, waarmee er direct invloed uitgeoefend kan worden op de impact van de bouwfase. Daarbij zijn er twee mogelijkheden, met ieder hun eigen voor- en nadelen:
een MPG-2 die alléén stuurt op CO2-uitstoot in Module A;
een MPG-2 die stuurt op alle milieueffecten in Module A.
In de praktijk blijkt dat CO2 ongeveer de helft van de impact van Module A voor haar rekening neemt en er veel win-wins zijn tussen de verschillende milieueffecten. Deze aanvullende indicator kan per direct worden ingevoerd, omdat er geen aanvullende informatie nodig is of aanvullende berekeningen voor hoeven te worden gemaakt.
Het huidige Milieuprestatiestelsel is een goede basis, maar vraagt om doorontwikkeling om effectiever te sturen. Daarbij gaat het onder meer om verbetering en uitbreiding van de database, meer verplichte transparantie van producten en betere controle op milieuprestaties in de realisatiefase. Een toekomstbestendig milieuprestatiestelsel vraagt daarbij een betere borging van het publieke belang.
Om de ontwikkeling van het stelsel aan te jagen, heeft men vanuit Gideon eerder dit jaar een Verkenning uitgebracht, met daarin zestien punten die om aandacht vragen. Die zijn samengevat in een Advies, met zes adviezen aan de Rijksoverheid. Een reactie op welke punten wel en welke punten niet worden meegenomen in de doorontwikkeling – en waarom – heeft Gideon tot op heden nog niet ontvangen.
Een carbon budget voor de bouw, met het Klimaatakkoord van Parijs als vertrekpunt, maakt duidelijk welke emissieruimte de bouw nog over heeft. Zo ontstaat perspectief op het tempo dat nodig is om toe te werken naar een klimaatneutrale bouwsector. Het bepalen van zo’n budget wordt echter gezien als politieke keuze, omdat dit raakt aan de uitstootverdeling tussen sectoren en samenhangt met Europese emissieplafonds.
De totale maximale Nederlandse uitstoot is echter een wetenschappelijk (én politiek) gegeven. Wetenschappelijk, omdat er een maximum zit aan de hoeveelheid CO2 die we kunnen uitstoten om ernstige klimaatverandering te voorkomen. En politiek, omdat Europa – met Nederland als onderdeel daarvan – in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs toezeggingen heeft gedaan over haar resterende uitstoot. Deze toezeggingen worden bij de aankomende klimaattop in Sharm El-Sheikh (november ’22) aangescherpt.
Eerste berekeningen van Gideon stellen voor de bouwsector een carbon budget voor van 60-80 Mton. Dit geldt voor de combinatie van nieuwbouw, renovatie en transformatie, voor de combinatie van BenU en GWW.
AM Alba Concepts BV, Ballast Nedam Development, Being, Blueroom, Bnext.nl, Bouwgroep Dijkstra Draisma, Breman Installatiegroep, Building Revolution BV, Cirkelstad, Copper8, de Architekten Cie., DGMR BOUW BV, Dutch Green Building Council (DGBC), EDGE, Finch Buildings, GROUP A, Holland Houtland, Inbo, Kernwaarde Groen, Lister Buildings B.V., NL Greenlabel, ORGA architect, Pakhuis de Zwijger, Paul de Ruiter Architects b.v., Plegt-Vos, Rc Panels, Renor, Respace, Signify, Stichting W/E adviseurs, Superuse Studios, SustainerTempas Bouwmanagement bv, ToornendPartners, Triodos Bank, Urban Climate Architects, Venhoeven, CS architecture+urbanism, VORM Holding.
Prof. dr. ir. Andy van den Dobbelsteen – Professor Climate design & Sustainability – TU Delft
Lisanne Havinga MSc.PhD. – Assistent Professor Building Performance – TU Eindhoven