BENG en MPG bouwen, variantenvergelijker

Goedkoper en duurzamer verwarmen met warmtepompstandaard

Nieuwsbericht 02 mei 2023
BENG en MPG bouwen, variantenvergelijker

Vanaf 2026 wordt de (hybride) warmtepomp de norm. Stichting W/E adviseurs heeft een bijdrage geleverd aan dit besluit met het rapport 'Normering verwarmingssystemen'. Dit onderzoek is gericht op het uitwerken van mogelijke uitzonderingssituaties met betrekking tot de normering verwarmingsinstallaties. Lees hieronder het nieuwsbericht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Goedkoper en duurzamer verwarmen met warmtepompstandaard

Vanaf 2026 worden nieuwe eisen gesteld aan de efficiëntie van verwarmingsinstallaties. Daarbij wordt de (hybride) warmtepomp de norm voor het verwarmen van onze woningen, winkels, scholen en kantoren. Deze nieuwe standaard geeft een impuls aan de verduurzaming van woningen en gebouwen, vermindert het verbruik van kostbaar aardgas en stimuleert de technische ontwikkeling van de warmtepomp. Hierdoor stijgt de productie, daalt de prijs en wordt de warmtepomp een financieel nog aantrekkelijker alternatief voor de cv-ketel. Momenteel verdient de investering in een warmtepomp zich in gemiddeld zeven jaar terug, gevolgd door een structureel lagere energierekening voor de gehele levensduur van de (hybride) warmtepomp.

Waarom een minimum standaard?

Met de introductie van een minimumstandaard gaan we stap voor stap minder aardgas gebruiken. Dat is samen met goede isolatie belangrijk om de klimaatdoelen te kunnen halen. De minimumnorm geldt vanaf het moment dat de cv-ketel wordt vervangen. Dit geeft het minste gedoe en de laagste kosten. De hybride warmtepomp is hierbij voor veel woningen een logische keuze, maar er zijn ook andere oplossingen. Zoals een volledig elektrische warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet, bijvoorbeeld stadsverwarming.

Door te normeren weten mensen welke stappen ze moeten zetten om hun woning duurzamer te verwarmen, waarbij ze tegelijkertijd de zekerheid hebben dat ze een verstandige investering doen. Normering biedt ook duidelijkheid voor producenten, waardoor tijdig geanticipeerd kan worden op de toename in de vervangingsvraag en de productiecapaciteit kan worden opgeschaald. Dat is nodig, want bij de hoge gasprijzen van afgelopen winter kon de sector de vraag naar hybride warmtepompen niet volgen. Door hogere volumes kunnen ook de prijzen gaan dalen, wat weer leidt tot een kortere terugverdientijd.

Uitzonderingen


Voor de meeste grondgebonden woningen verdient een hybride warmtepomp zichzelf doorgaans in zeven jaar terug, en wordt het dus verplicht om over te stappen. Er komt een uitzonderingsmogelijkheid voor situaties waarin de norm niet goed kan worden toegepast, bijvoorbeeld vanwege geluidseisen, noodzakelijke aanpassingen aan de woning of wanneer de verwarmingsinstallatie tot onevenredig hoge kosten leidt; bijvoorbeeld omdat binnen tien jaar een collectieve wijkoplossing (zoals een warmtenet) wordt gerealiseerd. Monumenten worden vooralsnog op voorhand uitgezonderd, vanwege benodigde vergunningen. Voor appartementen geldt hetzelfde vanwege aandachtspunten op het gebied van geluid en ruimtelijke inpassing.

Randvoorwaarden

De normering is onderdeel van een breed pakket aan maatregelen gericht op het stimuleren van efficiëntere verwarmingsinstallaties. Voor huishoudens zijn er maatregelen gericht op de betaalbaarheid en voorlichting. We zorgen voor begrijpelijke en makkelijk beschikbare informatie voor gebouweigenaren, bewoners en installateurs. Zo kan men makkelijk bepalen wat de normering voor hen zal betekenen. Er zijn afspraken met de sector over opschaling en beschikbaarheid van producten en installateurs. Via verschillende subsidie-instrumenten wordt innovatie ondersteund. Het belang van borging van de energieprestatie en van goede inregeling van het afgiftesysteem wordt opgepakt met fabrikanten en installateurs. Ook is er specifiek beleid gericht op naleving en vergunningen voor buitenunits.

Milieuprestatie warmtepomp

TNO heeft in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoek gedaan naar de milieu impact van (hybride) warmtepompen; zowel van het materiaalgebruik als van de energieprestatie. De conclusie is dat (hybride) warmtepompen in de bestaande bouw vrijwel altijd beter zijn voor het milieu dan een cv-ketel. Dat komt omdat de milieu-impact van materialen relatief klein is ten opzichte van de impact van het energieverbruik. Hoeveel beter de (hybride) warmtepomp is, hangt af van de situatie, de gekozen warmtepomp met bijbehorend koudemiddel en de verhouding tussen groene en grijze stroom die wordt verbruikt.

Netcapaciteit

Met de invoering van deze normering neemt de belasting van het elektriciteitsnet toe, naast de toename die veroorzaakt wordt door zonnepanelen en laadpalen. Dit kan op den duur leiden tot capaciteitsproblemen op het laagspanningsnet. Verwachting is dat een hybride warmtepomp voor weinig extra capaciteitsproblemen gaat zorgen, omdat deze op piekmomenten kan overschakelen op de cv-ketel. Samen met netbeheerders onderzoeken we de mogelijke knelpunten en oplossingen. Volledig elektrische warmtepompen zijn afhankelijk van elektriciteit en kennen deze flexibiliteit niet, hier is nader onderzoek nodig naar de impact. Daarnaast ontwikkelen we gezamenlijk een gerichte aanpak voor netcongestie op de laagspanningsnetten in het kader van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN).


Lees hier het rapport ‘Normering verwarmingssystemen’ van Stichting W/E adviseurs.