Het instrument prestatieafspraken bestaat 5 jaar. In die jaren zijn vele gemeenten, corporaties en huurders met elkaar om tafel gaan zitten om afspraken te maken over diverse onderwerpen, waaronder duurzaamheid. W/E adviseurs was in Breda betrokken bij de prestatieafspraken over duurzaamheid en vroeg zich af: hoe zorg je ervoor dat alle partijen op een succesvolle manier duurzame prestatieafspraken maken?
Maartje de Kruijf is partner bij FRAEY en begeleidt in verschillende gemeenten alle betrokkenen bij het maken en uitvoeren van prestatieafspraken, waaronder ook in Breda. Ze geeft drie tips voor het maken van prestatieafspraken over duurzaamheid.
“Vertrekken vanuit gezamenlijkheid is erg belangrijk. Ik start altijd door met elkaar vast te stellen wat de gezamenlijke dromen en idealen zijn die de partijen hebben. Van daaruit kun je inzoomen op de bijdrage die iedereen kan leveren. Samen de pijlen gelijkrichten. Maar je moet niet starten met onderhandelen, want dan kom je tegenover elkaar te staan. Je moet het mét elkaar doen. Je hebt elkaar nodig om de grote opgaves die er liggen op te pakken. De gemeente kan bijvoorbeeld niet in haar eentje de warmtetransitie realiseren, maar de corporaties ook niet; en ook de rol van de huurders is wezenlijk, bijvoorbeeld als het gaat om het duurzaam gebruik van de woning. Je moet het ook samen met elkaar willen en niet alleen afspraken maken, omdat iets verplicht is gesteld. In Breda zie je dat die samenwerking goed gaat. Partijen staan voor dezelfde doelen. En iedereen voelt zich er eigenaar van.”
“Iets wat lastig is bij het maken van duurzame prestatieafspraken is dat je ziet dat er weer andere mensen vanuit de gemeente en corporaties bij betrokken zijn dan bij andere onderwerpen. Wat belangrijk is, is dat je die mensen met elkaar verbindt en in contact brengt. Niet alleen de beleidmakers, maar vooral ook de mensen die uitvoering geven aan het beleid en ‘met de voeten in de klei staan’. Geef iedereen zijn eigen rol in het proces. Zij zijn de experts die weten wat er speelt in de praktijk. Dat moet leidend zijn in wat je met elkaar uiteindelijk afspreekt. Nog even los van alle afspraken die je met elkaar maakt, leren de mensen elkaar ook beter kennen. Je zult zien dat ze daar morgen alweer mee verder kunnen. Er gaan dingen gebeuren, er ontstaat energie en dat leidt tot resultaat. “
“Wat wij ook merken is dat het helpt om niet rond de vergadertafel te blijven zitten; het liefste ga je buiten met elkaar de opgave verkennen. In Breda zijn we ook met zijn allen een keer de wijk ingegaan om te kijken bij het project van een corporatie. Dan gaan de prestatieafspraken ook leven en ontstaat er meer energie en inspiratie. Zoek naar andere werkwijzen dan je gewend bent. In coronatijd was het een beetje lastig, maar dit pakken we zeker weer op.”
FRAEY heeft in de afgelopen jaren meer dan 100 gemeenten, corporaties en inwoners begeleid bij het maken van prestatieafspraken. Over hun ervaringen schreven ze het boekje ‘Wegwijzer Prestatieafspraken met betekenis’.