Onderzoek naar representatieve milieuberekeningen voor CLT
Nieuwsbericht 15 dec 2023 Stichting W/E adviseurs startte samen met Stichting Probos en SHR een project om procesdata te actualiseren voor milieuberekeningen met cross-laminated timber (CLT) constructie-elementen. Veel van deze data is verouderd en de herkomst is niet altijd transparant. Tijdens het project analyseren we welke onderdelen in de eerste fase van de levenscyclus van CLT de grootste milieu-impact hebben. De onderzoekers kijken zowel naar (de efficiëntie van) processen als naar de reststromen en de toewijzing van milieu-impact. Om de gevolgen hiervan op de milieuprestatie van een gebouw inzichtelijk te maken, worden de resultaten vergeleken met de bestaande CLT-datasets. Deze resultaten zijn van groot belang voor de verduurzaming van bouwmethodes en kunnen een essentiële bijdrage leveren aan het bouwen met lage MPG-scores en bouwen binnen onze ‘ParisProof budgetten’.
Dit project, ToP DATA (from Tree to Panel – Data for Accurate and Transparent Assessment), wordt mogelijk gemaakt door een grant van Built by Nature. Enkele maanden geleden is het project gestart en het loopt tot de zomer 2024.
Tijdens het project Top DATA wordt er inzicht verkregen in de realistische milieu-impact van CLT.
In het Klimaatakkoord van Parijs zijn wereldwijd afspraken gemaakt om de impact van menselijke activiteiten op de opwarming van de aarde tegen te gaan. Materiaalgebruik heeft een aanzienlijke invloed op het milieu en de CO2-uitstoot. Daarom zijn er doelstellingen geformuleerd om het primaire materiaalgebruik in 2030 te halveren en op termijn een volledig circulaire economie te realiseren. Zowel in Nederland als in Europa is de bouwsector momenteel verantwoordelijk voor 50% van het grondstoffenverbruik. Specifiek bij de bouw is het daarom van groot belang om het grondstoffenverbruik te verminderen, terwijl er ook een grote opgave ligt om voldoende woningen te realiseren. In Nederland is de wens om 900.000 woningen te bouwen tot 2030 en miljoenen bestaande woningen energieneutraal te maken. Meerdere aspecten in de huidige bouwmethodes conflicteren met de bestaande circulaire ambities. De bouw moet dus anders georganiseerd worden, zodat de milieu-impact drastisch omlaag gaat op korte termijn, zodat we onze klimaatdoelen voor 2030 halen en zo ‘ParisProof’ worden. Het gebruik van biobased materialen, zoals hout, levert een essentiële bijdrage aan deze opgave.
Dit project heeft tot doel om milieudata van cross-laminated timber (CLT) te actualiseren en daarmee een realistische milieu-impact van CLT-bouwproducten te kunnen bepalen. De focus ligt op het inzichtelijk maken van de productiefase van CLT, van bos tot constructie-element. De verwachting is dat de milieu-impact van hout veel lager is dan de huidige representatie, en ook lager uitvalt dan de milieu-impact van reguliere bouwmaterialen zoals staal, aluminium en beton. Als de resultaten dit bevestigen, dan zal dit de toepassing van CLT en andere houtbouwproducten stimuleren.
De focus van dit project ligt op het inzichtelijk maken van een realistische milieu-impact van de productiefase van CLT binnen de volledige levenscyclusanalyse.
In Nederland en Europa zet men in op normering en regelgeving om milieuvriendelijker bouwen te stimuleren. Bij de milieu-impact van materialen in de gebouwde omgeving spelen zowel de directe milieubelasting bij de bouw als de totale milieubelasting over de hele levensduur van een gebouw een rol. Nederland heeft een wettelijke eis met betrekking tot de totale milieubelasting over de hele levensduur van een gebouw in de vorm van de milieuprestatie gebouw (MPG).
Voor bouwmaterialen is een Europese norm (EN 15804) ontwikkeld op basis waarvan de milieubelasting in kaart gebracht kan worden met levenscyclusanalyses als uitgangspunt. De resultaten hiervan worden vastgelegd in een milieuverklaring (Environmental Product Declaration, EPD). Op dit moment is er binnen Europa nog geen eenduidige wijze waarop EPD’s gebruikt worden, maar kan er wel mee gerekend worden. In Nederland wordt van een bouwproduct met berekende milieu-impact een milieuverklaring opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD). Als enige land in Europa heeft Nederland de milieubelasting vertaald naar milieukosten in euro’s waarmee een MPG en een MKI (milieukosten indicator voor producten) wordt berekend. Met beide factoren is het makkelijk om gebouwen en producten te vergelijken.
De representativiteit van de achterliggende data die uiteindelijk gebruikt wordt voor de EPD, milieuverklaring, MKI en MPG-berekeningen is cruciaal. Voor producten gebaseerd op hout, zoals CLT, is deze data niet altijd actueel, specifiek en transparant, waardoor de berekende milieu-impact mogelijk te hoog ingeschat wordt en er onverklaarbare verschillen tussen producten kunnen ontstaan. De verbeteringen op de CLT-data evalueren we op basis van onze bevindingen op verwachte milieuscores. Een gunstige milieuscore zal de toepassing van biobased bouwmaterialen, zoals CLT, aantrekkelijker maken. Het project dat Stichting W/E adviseurs uitvoert in samenwerking met Stichting Probos en SHR om deze data te actualiseren is dus van groot belang, voor in Europa toepasbare EPD’s en specifiek voor de Nederlandse milieuverklaringen in de NMD. Tegelijkertijd zal de markt door voorlichting en voorbeeldprojecten moeten leren hoe met biobased bouwproducten zoals CLT-toepassingen gemaakt kunnen worden met een lange levensduur.