‘Wat voor invloed heeft CO₂-uitstoot op de toekomst van een corporatie?’ was de vraag die de medewerkers van corporatie ZOwonen zichzelf stelden naar aanleiding van de ontwikkelingen rondom de beprijzing van CO₂. Ze gingen er direct mee aan de slag. Nu, een jaar later, heeft W/E adviseurs ze geholpen met in kaart brengen van hun CO₂-uitstoot en het opzetten van een monitoringtool die ze kan helpen bij het sturen op ingrepen. Diederick Barendsz, regisseur ontwikkeling en duurzaamheid bij ZOwonen, geeft ons een kijkje in de keuken van het project.
Hoe is het project van start gegaan?
We hadden het met elkaar over de ontwikkelingen rondom CO₂ -uitstoot en het feit dat we in 2050 CO₂-neutraal moeten zijn. Wat is dat eigenlijk en hoe is het opgebouwd? We wilden graag meer inzicht in onze uitstoot en hoe we die kunnen verlagen. Een CO2 boekhouding, waarin alle elementen die met CO₂ te maken hebben zijn opgenomen. Het is niet zo dat we de doelstelling hebben om al in 2030 CO₂-neutraal te zijn, maar je kunt maar beter goed voorbereid zijn.
Hoe zijn jullie vervolgens aan de slag gegaan?
We hebben eerst een overzicht gemaakt met daarin de verschillende niveaus waarop we CO₂ uitstoten. Dat zijn de auto’s waarin we rijden, maar ook de installaties in de woningen en hoe de mensen daarmee omgaan. Daarna zijn we prioritering aan gaan brengen. Wat willen we als eerste aanpakken en wat doen we nog even niet? We wachten bijvoorbeeld nog met de CO2-uitstoot uit materialen aan te pakken. Als we nieuw bouwen dan maken we wel een goed overzicht van welke materialen het gebouw in gaan en wat dat met de CO₂-uitstoot doet. Zo wordt het wel al langzaam een onderdeel van ons beleid.
Hoe pas je al die informatie over CO₂-uitstoot toe op je woningvoorraad?
We hebben onze voorraad in archetypen verdeeld. Dit hebben we gedaan op basis van verschillende aspecten, zoals de leeftijd van de woning en of hij is aangesloten op bijvoorbeeld een warmtenet. Door te berekenen wat de uitstoot van die archetypen gemiddeld is kun je zien hoeveel je ongeveer per jaar aan CO₂ uitstoot. Hier kan je dan doelstellingen aan hangen.
We stoppen die gegevens in een dashboard waarin we de CO₂-uitstoot monitoren en kunnen zien hoe de toekomst eruit ziet en wat de gevolgen van ingrepen zijn. Je kunt hierdoor blijven leren en je ambities aanpassen waar nodig.
Wat zijn de lessen die jullie geleerd hebben dankzij dit project?
Allereerst dat het lastig is om zoiets fysiek ongrijpbaars als CO₂-uitstoot te nemen en te willen begrijpen wat het precies inhoudt. Het is weer iets anders dan energieneutraal bijvoorbeeld. Het was echt belangrijk om dat begrip te vertalen binnen de corporatie. Toen dat eenmaal duidelijk was, bleek dat het veel minder ingewikkeld in elkaar zat dan we in eerste instantie dachten.
Daarnaast moet je niet de bewoners uit het oog verliezen. Uiteindelijk ben je er om voor hen comfortabele en betaalbare woningen te realiseren. Dragen de ingrepen die je wil doen daar aan bij?
Hoe betrek je de bewoners bij je projecten?
Dat doen we op verschillende manieren. Een leuk voorbeeld is dat we nu een project hebben waar we zo circulair mogelijk nieuwe woningen willen realiseren. Voor de inschrijving hebben we de toekomstige bewoners gevraagd waarom ze in zo’n circulaire woning zouden willen wonen. We hebben het lotingsysteem opzij gezet en op basis van motivatie nieuwe bewoners uitgekozen. We houden hen nauw betrokken bij de bouw. Betrokkenheid van de bewoners bij hun woning is heel belangrijk.
Hoe gaan jullie nu verder met het monitoren en verminderen van CO₂-uitstoot?
We doen het in stapjes. Eind volgend jaar zijn alle woningen zo goed mogelijk geïsoleerd. Vervolgens gaan we ook aan de slag met een zonnepanelen project. We eindigen uiteindelijk bij de installaties in de woningen. We nemen liever kleine stapjes met al onze woningen dan dat een paar bewoners er heel luxe bijzitten en dat de andere woningen niet goed meer zijn. Deze keuzes maken we allemaal met behulp van de inzichten die we opdoen door onze CO₂-uitstoot te monitoren.
Heb je nog tips voor andere corporaties die ook aan de slag willen met in kaart brengen en monitoren van CO2-uitstoot?
Laat het een leerproces zijn voor hoe je over CO₂-uitstoot na gaat denken. Welke impact heeft het op je organisatie en je bewoners? Het is iets dat moet groeien. Trek daar misschien wel twee of drie jaar voor uit om dat goed in te vullen. Neem zeker geen overhaaste beslissingen. En neem daarnaast ook je bewoners mee in het proces. Als je samenwerkt is het veel makkelijker om uiteindelijk je doelen te bereiken.
