Leidraad warmtetransitie voor gemeenten en woningeigenaren
In het onderzoek is ook gekeken naar arrangementen die op dit moment al worden aangeboden. Deze lijken meestal nog niet toereikend om de woningeigenaren aan te passen aan de eisen van de warmtetransitie. Ook is de mening van woningeigenaren over arrangementen op beperkte schaal onderzocht.
Op basis van de analyses hebben W/E adviseurs en de Universiteit Utrecht een leidraad opgesteld, waarin mogelijkheden worden geschetst voor gemeenten om samen te werken met particuliere woningeigenaren in wijken die al voor 2030 van het gas af moeten. In de leidraad zijn hiervoor vier beleidsvarianten opgesteld, die zijn opgesteld door twee assen te beschouwen waarop de beleidsaanpak gekarakteriseerd kan worden:
- de mate van verplichting m.b.t. de te bereiken eindsituatie (“sterk verplicht” versus “flexibel einddoel”)
- de wijze waarop men het beleidsdoel tracht te realiseren (“eigen verantwoordelijkheid” vs. “ontzorging en collectief aanbod”)
De eerste as geeft aan in welke mate het einddoel van het beleid (bijvoorbeeld: “geen aardgasverbruik in de wijk vanaf 20xx”) als verplichting van bovenaf wordt opgelegd. We zullen de twee varianten langs deze as aanduiden als “top-down” versus “bottom-up”. Waar de top-down aanpak een harde verplichting en uiteindelijk ook strikte handhaving kent, zal bij een bottom-up aanpak het beleidsdoel meer als ambitie geformuleerd worden en is er meer flexibiliteit ten aanzien van het jaar wanneer het beleidsdoel gerealiseerd wordt
De tweede as geeft aan op welke wijze men het beleidsdoel tracht te realiseren: met een “laissez-faire” aanpak waarin de individuele woningeigenaar zelf alle ruimte maar ook alle verantwoordelijkheid krijgt om zijn of haar woning tijdig aan te passen, en waarbij vooral marktpartijen hun aanbod moeten formuleren. Aan de andere kant van de uitvoerings-as hebben we een “collectieve” aanpak waarin de woningeigenaar een aanbod krijgt dat collectief is opgesteld en waarbij flinke aantallen woningen in een wijk binnen een collectief raamwerk verbeterd worden.
In de praktijk zal de keuze voor een bepaalde aanpak altijd afhankelijk zijn van het soort buurt, en van de voorkeur vanuit de bewoners en de gemeente. En uiteraard kan ook de gekozen nieuwe warmtetechniek een rol spelen, vooral als dit een warmtenet betreft.
Wil je graag meer lezen over de kenmerken van de verschillende aanpakken? Lees dan het volledige Smart Trans onderzoeksrapport hier.
